تحلیل افکار عمومی٬ افکار سنجی و آنالیز آنچه در ذهن مردم می گذرد کاربرد های بسیاری در مدیریت اجتماعی٬ روابط عمومی٬ سیاست٬ بازرگانی و سایر علوم اجتماعی دارد. افکارسنجی به صورت کلاسیک از دهه های نخست قرن بیستم٬ پایه گذاری٬ تعریف و فراگیر شد. اندیشمندان و نظریه پردازان زیادی در رشد این شاخه از دانش نقش داشته اند که به عنوان یکی از موثر ترین انها می توان به فروید اشاره کرد در این ویدیو به تفصیل به نقش فروید در روابط عمومی و بازاریابی پرداخته شده است. جالب است بدانید نوه زیگموند فروید معروف٬ امروز یکی از برجسته ترین افراد در عرصه روابط عمومی است ودر نیویورک به همین کسب و کار مشغول است. اما در میان نام های بزرگ در عرصه افکرسنجی نام موسسه گالوپ به عنوان یکی از بزرگترین موسسات افکارسنجی و تحقیقات بازار در دنیا به گوش هر علاقمندی آشناست و کمتر فرد باسوادی در دنیای امروز ممکن است وجود داشته باشد که در طول زندگی خود در خبر٬ مقاله یا گزارشی از آمار تهیه شده توسط این موسسه نشنیده باشد. اما این نام بزرگ هم٬ امروز از طوفان رسانه های اجتماعی متاثر است.
یکی از زمینه های شهرت گالوپ٬ پیشبینی نتایج انتخابات آمریکا با خطای بسیار پایین است٬ اما در انتخابات اخیر ( ۲۰۱۲)٬ اگر نگاهی به آرشیو اخبار سایت مش‌ایبل Mashable.com بیندازیم شرایط تفاوت آشکاری را نشان می دهد٬ مش‌ایبل به صورت اختصاصی اخبار رسانه های اجتماعی را تحت پوشش قرار می دهد٬ در تحلیل های این سایت از نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا٬ در چند نوبت نتایج افکارسنجی برمبنای داده های توییتر یک یا دو روز سریعتر از گالوپ و به همان میزان دقیق بود ٬ درواقع گالوپ با فاصله یکی دو روز نتایج افکارسنجی برگرفته از توییتر را تایید می کرد. از این جریان می توان برداشت کرد که افکارسنجی در دنیای امروز می تواند و می بایست برمبنای داده های رسانه های اجتماعی مورد سنجش و بررسی قرارگیرد٬ در حقیقت شیوه های سنتی در جمع آوری داده ها برای افکارسنجی که بر پایه تکمیل فرم های پرسشنامه یا تماس تلفنی با جمعیت نمونه های کوچک بوده‌اند٬ جای خود را به بررسی داده های فراوان٬ متنوع و لحظه به لحظه‌ی رسانه های اجتماعی داده است.
با توجه به اهمیت تعاریف در درک و کاربرد عبارات٬ پیش از پرداخت به کاربرد عکس‌های اینستاگرام در افکار سنجی٬ تعریف و توضیح مختصری از رسانه های اجتماعی ارایه می کنم. بشر به صورت ماهوی جانوری معاشرتی است٬ معاشرت در حالت حضوری و فیزیکی با کلام٬ زبان بدن٬ اصوات و تماس فیزیکی انجام می گیرد. کلام و سخن گفتن و شنیدن مهمترین ابزار ارتباطات انسانی در ملاقات های حضوری محسوب می شود. اما در ارتباط از فواصل زیاد و جایی که صدا به صدا نمی رسد معاشرت با نامه و نوشتن صورت می گرفت٬اختراع پست توسط ایرانی ها نوید تولد نخستین رسانه اجتماعی ( غیر الکترونیک ) بود٬ پس از پست بشر تا اختراع تلگراف رسانه جدیدی نداشت و پس از آن تلفن٬ بی سیم و اینترنت. رسانه های اجتماعی الکترونیک ابزار ارتباط دو یا چند سویه را فراهم می آورند٬ تمام معاشرت های مردم که بر این سرانه ها رخ می دهد٬ شانس های متفاوتی را برای ارتباطات ایجاد می کند٬ صدها و هزاران مثال می توان برای امکانات ارتباطی جدید برشمرد نتیجه همه این فرصت ها این است که حرف مردم٬ یعنی آنچه در ذهنشان می چرخد و به زبان می آید دیگر تنها سخن گفتن نیست٬ استاتوس و کامنت قیس‌بوک٬ متن یک توییت٬ لایک٬ پلاس و بازنشر ( اشتراک گذاری )٬ پست ها و نظرات وبلاگ ها٬ ویدیو های کاربران در یوتیوب و عکس های منتشر شده در شبکه های اجتماعی نیز انواعی تازه از حرف مردم محسوب می شوند.
هدف افکارسنجی در کل دانستن حرف مردم است و چه جایی بهتر از رسانه های اجتماعی می توان پیدا کرد وحرف‌هایی که به صورت عمومی در قالب های مختلف دراینترنت مطرح می شود.
بخش مهمی از حرف های مردم در رویکرد های پرطرفدار٬ بحث های داغ روز و پدیده هایی است که به آنها Trend می گویند٬ ترند ها همان حرف ها یا موضوعاتی هستند که هر لحظه و هر روز به نقل محافل تبدیل می شوند ٬ترند خها موضوعات داغ روز هستند می توانند سیاسی٬ اقتصادی٬ ورزشی هنری یا موضوعی بسیار کم اهمیت و حاشیه ای باشند که بواسطه عوامل مختلف و پیچیده ای بر سر زبان مردم می افتند مرگ یک هنرمند٬ انتخابات ریاست جمهوری٬ سوتی یک گوینده تلویزیون ٬ المپیک ٬ اپیدمی یک بیماری ٬ حوادث غیر مترقبه یا هر موضوع دیگری ممکن است تبدیل به یک ترند شود.
به عنوان یک مثال بین المللی به بیماری های اپیدمی اشاره می کنم در پنج سال گذشته تحلیل اطلاعات موجود در توییتر و سایر رسانه های اجتماعی به ابزار اصلی شناسایی اپیدمی ها تبدیل شده است٬ مثلا اگر در شهری نوعی آنفولانزا شایع شود مردم در مورد تب٬ سرفه٬ آب ریزش بینی و دارو های مرتبط توییت می کنند به این ترتیب مدیران شبکه بهداشت به سرعت از شیوع اپیدمی در یک ناحیه و مسیر حرک آن به سایر نقاط مطلع می شوند و می توانند واکنش فوری نشان دهند.
به عنوان مثالی دیگر یکی از برنامه هایی که برای کاربرد های تجاری برای سایت سفارت ساخته ام را مطرح می کنم برای این سایت سیستمی آماده و به کار گرفته شده است که نتایجش عمومی نیست اما با توجه به داده های توییتر ما می توانیم بدانیم گرایش مردم برای مهاجرت به استرالیا بیشتر است یا کانادا٬ یا با دقت بالایی پیشبینی کنیم در نوروز آینده از کدام تور های خارجی استقبال بیشتری به عمل می اید٬ ماهمچنین می توانیم ببینیم مردم از برخورد کارکنان کدام سفارت خانه ناراضی تر هستند و اطلاعاتی از این قبیل که کاربرد های زیادی در تجارت و روابط عمومی دارند.
شوخی نیست اگر بگوییم با توسعه چنین سیستم هایی می توان به آسانی برنامه ریزی کرد که مثلا پنج سال دیگر متوسط قد افرادی که به استرالیا مهاجرت می کنند ۴ سانت کاهش یابد یا تعداد افراد مبتلا به دیابت که سال آینده برای تعطیلات نوروزی به آنالیا می روند ۵۰ درصد افزایش یابد. چنین برنامه هایی در موارد مختلف از سیاست تا تجارت هم‌اکنون به صورت گسترده مورد استفاده قرار می گیرند و البته این کاربرد ها شتابان رو به افزایش هستند.
گردش کار و نحوه دریافت٬ دسته بندی٬ پالایش٬ تحلیل٬ تصمیم گیری و تاثیر گذاری بر روی افکار عمومی و مقایسه بازخورد کمپین های تبلیغاتی و رصد کرد ترند های مختلف را به صورت ساده در نمودار زیر ترسیم کرده ام.
نمودار مدیریت افکار عمومی
سخن در این زمینه های نو و عظمت و گستردگی داده ها و کاربرد های رسانه های اجتماعی بسیار زیاد است بهتر است به اینستاگرام بپردازیم.
همانطور که می دانید اینستاگرام یک برنامه موبایل برای دسته بندی٬ اشتراک گذاری و ویرایش عکس هایی است که به طور معمول با دوربین تلفن های همراه و تبلت ها گرفته می شود. یک برنامه ساده در پس سایت پرشیا۳۶۰ قرارگرفته است که با استفاده از جتسجو در میان همه تصاویری که که هر لحظه توسط کاربران به صورت عمومی ( عکس های عمومی و نه خصوصی) منتشر می شوند عکس های مرتبط با ایران دست چین٬ دسته بندی و هر چند دقیقه یک‌بار منتشر می سازد. توضیحات کامل‌تر در مورد سایت پرشیا۳۶۰ را اینجا مطالعه فرمایید.
اما چه کاربرد هایی می توان برای این بر نامه تعریف کرد؟
اگر توییتر بهترین ابزاری است که بتوان به سرعت با تحلیل توییت های مردم فهمید چه حرفی بر زبان مردم جاری است و وقتی توییت ها آنچیزی هستند که مردم می گویند تصاویر اینستاگرام آن چیزی هستند که مردم می بینند. این تصاویر به ما می گویند که مردم چیزی می بینند ویا مهم‌تر٬ چه چیزهایی نگاه مردم را به خود جلب می کند.
با نگاهی اجمالی و صرف چند دقیقه وقت می توان فهمید بیشترین توجه تهرانی ها به غذا و خوردنی هاست٬ شیرازی ها و کرمانی ها بیشتر به طبیعت علاقه نشان می دهند و یزدی ها به محط های بسته و معماری٬ چنین تحلیلی ساده ترین حالت استفاده از داده های اینستاگرام است٬ می توان ترند ها را تشخصی داد می توان فهمید مردم به چه چیزهایی علاقه دارند مثلا من آخرین بار ۱۲ سال پیش به شیراز سفر کرده ام و سالها هم ایران نبوده ام اما می توانم حدس بزنم پاتوق های جوانان شیرازی کدام کافی شاپ است یا فست فود صوفی احتمالا مطرح‌ترین فست فود شیراز است. این در شرایطی است که در این صفحه از سایت پرشیا۳۶۰ ٬ هزاران کلمه کلیدی دسته بندی شده اند که با کلیک روی هر کدام از آنها تصاویر مرتبط را دید٬ مثلا تصاویر مرتبط با تهران را ببینید و با افزودن عبارت feed به انتهای آدرس هر کلمه کلیدی می توان از خوراک آن برای استفاده در فید‌خوان ها و تعقیب دقیق تصاویر مرتبط به هر کلمه بهره جست. می توان لحظه به لحظه دنبال کرد مردم از چه چیزهایی عکس می گیرند علاقه مردم به دیزی بیشتر است یا بستنی شکلاتی٬ استقلال بیشتر از سوی طرفدارانش حمایت می شود یا پرسپولیس و هزاران سوال از این قبیل. درواقع تعریف کاربرد ها می تواند از مسایل بسیار مهم و عمومی تا موارد بسیار جزئی یا شخصی را بنابر علاقه هر فرد در بربگیرد. و البته با استفاده از آنالیز داده ها و داده‌کاوی می توان به اطلاعات زیادتری نیز دست یافت.
توجه کنید که این حجم اطلاعات در یک هفته جمع آوری شده چون هنگام انتشار این مطلب تنها حدود یک هفته از عمر سایت پرشیا۳۶۰ می گذرد. در سیستم ایراداتی وجود داشت که مربوط به تداخل زبان فارسی و عربی بود که برطرف شده است و چند برنامه جالب هم برای توسعه سیستم دارم که مثلا هر فرد علاقه مند بتواند با تعریف کلمات کلیدی مورد علاقه خود تصاویر مرتبط در سایتی اختصاصی برای خودش جمع آوری کند و همچنین امکاناتی مربوط به امتیاز دهی به عکس های برتر و رقابت های عکاسی که علاقمندان زیادی دارد. البته تعدادی از عکس های برتر در این صفحه یا بورد از پین‌ترست به اشتراک گذاشته شده اند.
پرشیا ۳۶۰ یکی از ساده ترین انواع برنامه ها برای تحلیل افکار عمومی می باشد و البته برای علاقمندان به عکس بسیار هم سرگرم کننده است. در انتها یادآوری می شود که کلیه اطلاعات جمع آوری شده برای تحلیل افکار عمومی از طریق رسانه های اجتماعی با رعایت حریم خصوصی و در تطابق با سیاست حریم خصوصی رسانه های اجتماعی٬ صورت می پذیرد. این داده ها تنها از میان اطلاعاتی جمع آوری می شود که دسترسی به آن برای عموم آزاد است.
نوشته: پوریا آسترکی برای وبلاگ پرشین لینک
تحلیل افکارعمومی با استفاده از عکس های اینستاگرام
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر