وقتی به کسب و کار و تجارت فکر می کنیم ، می بینیم مهمترین نهاد ی که در تعریف، شکل گیری و اداره هر تجارتی مهم است چیزی نیست به جز" شرکت". شرکت دارای ماهیتی رسمی و به صورت جهانی شناخته شده است. پس در این شماره در حد توان توضیحاتی در مورد این پدیده ارائه می دهم.
ابتدا روشن کنم که تاریخچه این واژه چه بوده است و ازکجا این کلمه آمده در زبان انگلیسی واژه Company ابتدا در ادبیات نظامی به کار گرفته شده است و به معنای " گردان" که واحدی از پیاده نظام تعریف شده به کار رفته است. ظاهراً در انگلستان که بخش مهمی از تجارت نوین و تجارت جهانی را میراث دار است بنابر آنچه مکتوب است نخستین بار در سال 1553 میلادی این واژه به عنوان تجاری آن مورد استفاده قرار گرفته است. اما در زبان فارسی ظاهراً این واژه عمری چندان ندارد. برای یافتن تاریخچه شرکتهای ایرانی جستجویی در کتابها و مراجع داشتم و واقعاً چیزی دستگیرم نشد. به عنوان مثال در برهان قاطع که یکی از نخستین یا قدیمی ترین لغت نامه هاست واژه شرکت وجود ندارد، در سایت سازمان ثبت اسناد و املاک که متولی ثبت شرکتهای ایران می باشد نیز مانند اغلب سایتهای دولتی اطلاعات مفیدی پیدا نمی شود. در جستجویی که برای شناسایی قدیمی ترین شرکتهای ایران داشتم تنها به این احتمال رسیدم که انگلیسی ها واژه شرکت را وارد ادبیات تجاری ایران کرده اند آن هم با ثبت شرکتهایی نظیر شرکت نفت ایران و انگلستان که خود بهانه ای است که به تناسب سالروز ملی شدن نفت و پایان سلطه شرکتهای استعماری را هم گرامی بداریم.
اگر شرکت را فرمی از همکاری دو نفر یا بیشتر در انجام فعالیتی تجاری با منافع مشترک فرض کنیم، می توان گفت احتمالاً تجارتخانه ها، حجره ها و بنگاههای سنتی در بازار های قدیمی ایران نمونه های بدوی شرکتهای امروزین بوده اند. هرچند بازار ایران و فعالین آن چند دهه است که با روزآمدی و مدرن شدن سر ناسازگاری دارند که این احتمالاً به خاطر سیاستهای نادرست اقتصادی حاکم بر جامعه است و هنوز هم می بینیم فعالیت به صورت فردی یا در چهارچوب بنگاههای اقتصادی سنتی در میان تعداد زیادی از کسبه پرطرفدار است. در این میان حتی شرکت و فعالیت گروهی تجاری با ادبیاتی مغلطه آمیز مورد مسخره واقع می شود مثلاً می گویند: اگر شریک خوب بود خدا برای خود یکی می گرفت !
به هر تقدیر بررسی و تحقیق در مورد تاریخچه مباحث تجاری به مانند هر علم دیگری باید در دانشگاهها و به شیوه های علمی انجام شود و از توان و حوصله این چنین مقاله ای خارج است. خوشبختانه در مالزی تقریباً هر فعالیت خصوصی تجاری بایست درچهارچوب شرکت انجام شود پس برای فعالین بخش خصوصی انتخابی میان ثبت یا عدم ثبت شرکت وجود ندارد و بهتر است به مقوله ثبت شرکت در مالزی بپردازیم که یکی از نیازهای جامعه ایرانی حاضر در این کشور نیز می باشد. ادامه راهنمای ثبت شرکت و اطلاعات مربوط به مالزی
